Kişisel Bilgi Yönetimi Bülten 21: Anket Sonuçları

Geçen ay yaptığımız Kişisel Bilgi Yönetimi (KBY) eğilimleri anketinin ilk sonuçlarını aldık; ilk sonuçları diyorum çünkü anket açık kalmaya devam edecek, yani kullanıcı düşüncelerinin zaman içindeki değişimini izleyebileceğiz.

Özet olması açısından sonuçlar içinden seçtiğim grafikleri ve bunlardan yola çıkarak yaptığım temel tespitleri maddeler halinde paylaşıyorum; anketin tüm soruları ve yanıtların tamamına ulaşabileceğiniz bağlantı bültenin en sonunda yer alıyor.

İki farklı kullanıcı profilimiz var: Bir not alma sistemi olanlar & sistemi olmayıp kurmak isteyenler

Bu durum, sistem konusunun not almaya çalışan herkes için önemli bir nokta olmaya başladığının göstergesi. Notlarımızla yapabildiklerimiz arttıkça onları daha sistematik bir şekilde saklamanın önemini de kavrıyoruz.

Diğer taraftan bir sisteme sahip olmak bütün sorunların çözümü değil: Sonuçları detaylı incelediğimde, sistemi olanların içinde sakladığı notlarına istediği zaman ulaşamıyor olmaktan yakınanların çok olduğunu gördüm.

Yani sistem önemli bir ihtiyaç olarak ifade edilmiş ama sistemi olanlar da kurdukları düzenin bütün ihtiyaçlarını karşıladığından tamamen emin değiller.

Defter kalem hala önemli ama en çok cep telefonu ve bilgisayar ile not alıyoruz

Not alma yöntemi sorulduğunda yanıt ağırlıklı Cep telefonu ve Bilgisayar olmuş. Diğer taraftan hangi not alma aracını kullanıyorsunuz sorusunun en favori yanıtı Defter & Kalem. Bu iki sorunun benzerliğini dikkate alarak şöyle bir sorunca varıyorum:

Henüz defter kalemden vazgeçmiş değiliz ama güvenebileceğimiz ve kolay kullanabileceğimiz bir yazılıma geçmek ya da en azından defter kalem yanında bir de yazılım kullanmak istiyoruz. Şu an için en yaygın kullanılan yazılımlar Obsidian, Notion ve Apple Notes. Google Keep ve Microsoft One-Note kullanıcıları da az değil.

Kullanılan yöntem ve araçlar konusunda benim çıkarımım: Arayış içindeyiz. Son yıllarda artan yöntem ve araçları dikkate alırsak pek de şaşırtıcı olmayan bu sonucun bizim gibi topluluklar için anlamı şu: Eğer bir yönde emek harcayacaksak bu arayışın içeriğini anlamak, doğru yorumlamak ve ona destek olmak önemli olacak.

Notların çokluğu ve düzensizliği en kritik sorunlar, cihazlar arası senkronizasyon (eşitleme) önemli

Hemen herkesin birden fazla cihazının olduğu devirde her cihazdan notlara ulaşma kabiliyeti (yani senkronizasyon kabiliyeti) en önemli öncelik olarak anket sonuçlarına yansımış.

Notlarımızla ilgili bizi zorlayan konular ise adet olarak çokluğu, düzensizliği ve bu unsurlardan kaynaklanan onları gerektiği anda bulamamanın yarattığı hayal kırıklığı. Bu durum aslında bir sisteme sahip olmanın önemini de bir defa daha ortaya koyuyor; sistem varsa ve iyi çalışıyorsa istediğimiz bilgiye kolay ulaşıyoruz. Değilse ortalık bir karmaşaya dönebiliyor.

Bu durum notlarımızı kolay işleyen bir yapının içinde barındırma ve organize etmenin en önemli ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Bu konuda uzun süredir düşünen biri olarak bu durumun bize toplu olarak çözmesi kolay olmayan bir bulmaca sunacağını düşünüyorum:

Geçtiğimiz yıllar boyunca denediğim farklı yollar, katıldığım çalışmalar ve edindiğim tecrübeye dayanarak söyleyebilirim ki herkes için uygun olabilecek tek bir çözüm yok. Yani sistem kurma işi kişiye, duruma ve ihtiyaca göre şekillenmesi gereken bir konu.

Bu konuyu nasıl ele alacağımız hakkındaki karar önemli; bugüne kadar içinde bulunduğum etkinliklerin hiç birinde katılımcıların tüm ihtiyaçlarını kalıcı olarak karşılayan bir sistem kurulabildiğine şahit olmadım. Notlarımızla olan ilişkimizi şekillendirirken iddialı taahhütler altına girmek yerine mütevazi ama gerçekçi adımlara atmak en anlamlı çözüm. Bu konuda ileride daha fazla konuşacağız.

Temel kavramlara aşinayız

Her özel konu gibi kişisel bilgi yönetimi kavramının da kendine özgü bir terminolojisi var. Daha önce bu konuda farkıdalık kazanma sürecine kolaylık sağlaması amacıyla bir KBY Sözlüğü çalışması yapmış ve çevrimiçi not defterimde yayınlamıştım.

Anket sonuçlarına bakınca sevinerek gördüm ki çoğu kişi bağlantılı notlar, zihin haritası, ikinci beyin vb kavramları ya tanıyor, ya da ne olduğu hakkında bir fikri var. İster kapsamlı bir not sistemi kurmaya çalışıyor, ister bu araçları daha basit amaçlarla kullanıyor olalım, bu kavramlara olan aşina olmanın faydası var: Yepyeni bir dijital çabanın ilk adımlarını atıyoruz ve aynı dili konuşmak önemli bir kolaylaştırıcı.

Bu kadar başında olduğumuz bir sürecin ana kavramları ve bunların açılımları üzerinde çalışmaya, araştırmaya ve geliştirmeye devam etmek de aynı ölçüde önemli. Çünkü KBY, örneğin bir 'Matematik' dersi gibi, müfredatta yıllardır var olan ve herkesin temelini bildiği bir konu değil. Tam tersi gündemimize yeni giren, her geçen gün değişip şekillenen, henüz olgunlaşmamış bir konu başlığı. Bu konu hakkında bildiklerimiz ve yeni öğreneceklerimizi bir yerde konsolide etmek bizler için geliştirici, yeni başlayanlar içinse değerli bir kaynak olacak. Anket sonuçları bana KBY sözlüğünü güncel tutmak ve belki de biraz daha aktif kullanmanın faydalı olacağını düşündürdü.

KBY sistemlerimizi unutmamak, düşünmek ve bu düşünceleri kayıt altına almak için kullanıyoruz

Daha önceki bültenlerde bir kaç defa amaç konusunu konuşmuştuk. Herkese net ve kesin bir amaç tarifleyebileceğimizden emin değilim ama bir KBY sistemi kurmanın temel amacı üzerine konuşmanın katma değerinden eminim. Ankette aşağıdaki sorunun amacı hem var olan kullanım eğilimini belirlemek hem de eğer bu konuda henüz düşünmemiş olanlarımız varsa onları bu yola teşvik etmekti.

Sonuçlarda şaşırtıcı bir boyut yok: Unutmamak, kayıt altına almak, düşünmek, karar vermek, araştırma yapmak ve yazmak amaçlı not alıyoruz. Diğer taraftan amaç üzerine düşünmek bir anlamda sistem üzerine düşünmenin ilk adımı: Araştırmak için not almakla, aklına geleni kaydetmek için not almak arasında büyük fark var.

Benzer şekilde bu amaçların birbiri ile de ilişkisi var aslında: Aklına gelen bir fikrin zamanla bir blog yazısına ya da bir sosyal medya içeriğine dönüşmesi olası bir senaryo.

Not almak yazma sürecinin bir parçası

En önemsediğim soruladan biri, not almanın yazma süreciyle olan ilişkisiydi. Bu soruya %93 oranında böyle bir ilişkinin var olduğunu yönünde yanıt vermişiz. Bu konuda uzun süredir kafa yoran biri olarak varmak istediğimiz nihai noktanın aslında yazmak ve üretmek olduğunu düşünüyorum.

Bu açıdan Kişisel Bilgi Yönetimi sistemlerimizin kayıt altına almak, unutmamak vb amaçlarının bir sonraki adımı olan yazma konusunda yolumuzu açmak gibi bir misyonu olduğunu ya da en azında buna dönük sistemler üzerinde çalışmamız gerektiğini sanıyorum.

Özet & Tüm Anket Sonuçları

Özetlemek gerekirse:

1. Kişisel bilgi yönetimi sistemimiz var ya da kurmak istiyoruz
2. En çok cep telefonu ve bilgisayar ile not alıyoruz ama defterden vazgeçmedik
3. Notlarımızın çokluğu & düzensizliği çözmek istediğimiz konular
4. Düşünmek, hatırlamak & yazmak (üretmek) için not alıyoruz

Özet maddelerini özellikle kısa tuttum; sonuçların tamamına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Önemli not: Soruların çoğunda birden fazla seçenek seçmek mümkün olduğu için yüzdelerin toplamları %100'den fazla. Yani bu ankette mutlak tercihleri değil genel eğilimleri ölçüyoruz:

Kişisel Bilgi Yönetimi Anket 1: Sonuçlar

Bundan sonrası için düşünceler

Üzerine konuşmaya değer konular olduğu sürece bu bülteni yayınlamaya devam edeceğim. Diğer taraftan kendini tekrarlayan bir yapıya dönüşmesini de istemiyorum. Bu anlamda burada toplanan kitlenin amaçlarına uygun çalışmalar yapmak gibi bir düşüncem var. Birimizin ihtiyacının diğerininkine benzer olması, ya da en azından bu ihtiyaca üretilen çözümlerin diğerine fikir verme ihtimali yüksek.

Dolayısıyla sizlerden ricam bu yazının altına ya da Twitter'daki topluluğumuza katılarak oraya yorum yaparak hangi konu başlıkları altında yapılacak atölye vb çalışmaların yararlı olacağına dair fikir vermeniz. Örnek olarak seçenekler şunlar olabilir:

• En çok kullanılan yazılımları yakından tanımak istiyorum
  • Obsidian'ı en baştan kurarak tüm adımları beraber atmak ve kullanımı ile ilgili ipuçlarını öğrenmek, arayüzünü tanımak faydalı olur
  • Notion programını merak ediyorum, şöyle bir amaca dönük sistem nasıl kurarım?
  • Hiç bir program kullanmıyorum, bana en uygunu hangisi olur?
• Kişisel Bilgi Yönetimi sistemimi şu şekilde kurdum; doğru mu yapıyorum? Nasıl iyileştirebilirim?
• Öğrenciyim / Öğretmenim / Avukatım / Gazeteciyim. Nasıl bir sistem kurmalıyım?
• Tez yazıyorum, nasıl bir sistem kurmalıyım?
• İş amaçlı olarak bir çözüme ihtiyacım var, şirketimde kullanabileceğim bir çözüm var mı?

Bunlar ilk aklıma gelenler. Elbette bu yanıtlara ben de kendimce katkıda bulunup bu topluluğun faydasına olacağını düşündüğüm seçenekler konusunda bir miktar yönlendirici olacağım; ama çıkış noktamızın (mümkün olduğunca) kolektif bir doğası olmasını tercih ediyorum.

Önümüzdeki ay yine bu satırlarda, ay boyunca da Twitter Topluluğumuzda görüşmek üzere.

Selam ve sevgilerimle
Yalçın Arsan
Eylül 2024